Willa Katelbachów została wzniesiona na terenie oddalonej od Celestynowa wsi Lasek (dawniej folwark Strzępki). Jej właścicielem był inż. Stefan Katelbach, aktywny w wielu branżach przedsiębiorca, właściciel m.in. warszawskiego Domu Handlowego Stefan Katelbach czy dyrektor hurtowni materiałów włókienniczych Wielkopolanin. W 1940 r. Katelbach wyjechał z kraju, przebywał m.in. we Francji, Nicei i Kanadzie.
Stefan Katelbach pod koniec lat 30. XX w. zlecił wybudowanie na terenie dawnego majątku luksusowej willi. Jej projektant nie jest znany, można jednak przypuszczać, że był nim Juliusz Nagórski, który w 1937 r. zaprojektował dla Stefana Katelbacha willę w Juracie. Budynek otrzymał modernistyczną formę i bogaty wystrój, na który składały się m.in. kute kraty, okładziny, parapety i posadzki kamienne, parkiety, sztukaterie, kafle huculskie pozyskane z przywiezionego z Pokucia pieca - opisuje Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków prof. dr hab. Jakub Lewicki.
Willa pozostawała w rękach właścicieli do 1940 r., po wojnie przeszła na własność Skarbu Państwa i wykorzystywana była jako siedziba szkoły, a następnie sanatorium przeciwgruźliczego. Od 1972 r. budynek wraz z terenem przeszedł pod zarząd Polskiej Akademii Nauk i jest siedzibą ośrodka szkoleniowego Instytutu Wysokich Ciśnień. W latach 90. XX w. w budynku przeprowadzono zachowawczy remont.
W willi zachował się w dużym stopniu oryginalny wystrój wnętrz obejmujący m.in. parkiety, okładziny kamienne, szafy wnękowe, kominki, sztukaterie i klatki schodowe. Istotnym elementem wystroju są również kafle podolskie autorstwa Aleksandra Bachmińskiego z Kossowa, który uznawany jest za najwybitniejszego przedstawiciela ludowej ceramiki huculskiej. Kafle pochodzące ze zdemontowanego pieca z 1879 r. wmurowano w ścianę przy wejściu na werandę. Nad kominkiem w salonie znajduje się historyczne lustro, na parterze i piętrze zachowały się pojedyncze przykłady umieszczonych w niszach lamp sufitowych w zlicowanej ze stropem oprawie z niklu i szkła mlecznego, szafek ściennych, a także wykonanych na wymiar wnękowych szaf gabinetowych o fornirowanych drzwiach. W sypialni na piętrze znajduje się niewielka nisza nad drzwiami wejściowymi z rzeźbiarskim popiersiem. Okrągłe okno oranżerii wypełnione jest witrażem o tematyce marynistycznej.
Dawna Willa Katelbachów stanowi cenny przykład luksusowego modernistycznego budynku mieszkalnego wzniesionego na podstawie indywidualnego projektu architektonicznego uwzględniającego kompleksowy wystój i rozwiązania materiałowego. Walory artystyczne budynku wyrażają się zarówno w zewnętrznej formie architektonicznej jak i rozplanowaniu oraz wystroju wnętrz - podkreśla prof. Lewicki.
Dobrze zachowane poddziały, układ i wyposażenie wnętrz oraz elementy dekoracyjne prezentują wysokie walory estetyczne, dając wgląd w sposób urządzenia willi zamożnego przedsiębiorcy l. 30. XX w. Na szczególną uwagę zasługuje wykorzystanie kafli huculskich o motywach ludowych skontrastowanych z nowoczesną formą opracowania kominków, stolarki okiennej i drzwiowej, posadzki, drewnianych podciągów i prostej sztukaterii (płytkie listwy sufitowe, zaoblone narożniki). Budynek wyróżnia się pośród zachowanej na terenie województwa grupy modernistycznych budynków mieszkalnych spójną i starannie zakomponowaną aranżacją wnętrz dostosowaną do układu funkcjonalnego i potrzeb pierwszych użytkowników oraz wysokim poziomem zachowania oryginalnej substancji zabytkowej.
Wartość historyczna budynku wiąże się z sylwetką jednego z najbogatszych polskich finansistów w dwudziestoleciu międzywojennym, inż. Stefana Katelbacha, brata senatora i dziennikarza Tadeusza Katelbacha, pozostającego w ocenie współczesnych zdolnym przedsiębiorcą, a dla mieszkańców Celestynowa filantropem, który wspierał rozwój miejscowości. Jednocześnie zachowane elementy wystroju łącza się z działalnością artystyczną dwóch ceramików - Aleksandra Bachmińskiego oraz Arnolda Hartiga.
Reklamy "na celebrytę" - Pismak przeciwko oszustom
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?