Dlaczego mama jest znów pijana?

Czy alkoholizm to duży problem?
- Szacuje się, że w Polsce problem uzależnienia dotyczy trzech osób na sto. Jeszcze więcej jest osób pijących w sposób ryzykowny, który może otwierać drogę do uzależnienia.

Jakie są przyczyny alkoholizmu?
- Istnieje wiele teorii dotyczących przyczyn uzależnienia. Jeżeli jednak miałabym powiedzieć o tym, dlaczego ludzie się uzależniają, to odpowiedziałabym po prostu: dlatego, że piją.
Początkowo sporadycznie, potem coraz częściej, piją alkohol w celu zredukowania napięcia, poradzenia sobie z depresyjnym nastrojem, lękiem, poczuciem osamotnienia. Piją również, by osiągnąć euforię, by poradzić sobie w towarzystwie albo zahamowaniami w sferze seksualnej. Istnieją społeczne przekonania, które wspierają picie i mówią o tym, że jeśli coś nie wyszło albo coś się udało "to trzeba się napić". Ludzie piją "na pocieszenie" bądź "w nagrodę".

Czy na uzależnienie mają wpływ czynniki genetyczne?
- Tak. Można mówić o predyspozycjach genetycznych i o tym, że dzieci osób uzależnionych częściej mogą wybierać taką drogę radzenia sobie z trudnościami, jak rodzice. Jednak trzeba pamiętać, że uzależnienie pojawia się wskutek równoczesnego zaistnienia wielu czynników biologicznych, psychologicznych i społecznych.

Jakie są objawy uzależnienia?
- Pierwszym niepokojącym sygnałem może być zaniedbywanie obowiązków bądź pasji, które niegdyś były ważne: zapominanie o terminach, nie przychodzenie do pracy po imprezie, czasami jazda samochodem pod wpływem alkoholu. Brak kontroli nad ilością wypijanego dziennie alkoholu: picie bez ograniczeń alkoholu do posiłków albo rytuał picia wieczorem wina ,"na lepszy sen" po męczącym dniu. Organizm po pewnym czasie adaptuje się do wyższych dawek i następnego dnia po piciu domaga się alkoholu. Rozpoczyna się klinowanie, czyli ,"leczenie" kaca alkoholem. Niepokojące jest również odczuwanie nieprzepartej chęci picia alkoholu: osoba nie potrafi sprawnie wykonać pracy, która kiedyś nie sprawiała jej trudności, ma problemy ze skupieniem się, jest rozdrażniona, jej myśli koncentrują się wokół alkoholu, zaczyna planować picie. Otoczenie zaczyna jej zwracać uwagę i mówić "może byś tyle nie piła", ale osoba upominana uznaje, że to jej bliscy mają problem. Czasem obiecuje sobie, że przestanie na jakiś czas pić albo ograniczy ilość wypijanego alkoholu, żeby udowodnić sobie i innym, ze problemu nie ma i jeśli jej się to nie udaje, może zacząć pić w ukryciu, żeby otoczenie się nie dowiedziało.

Czy kobiety są wrażliwsze na alkohol? Szybciej się uzależniają?
Dlaczego?
- Tak, ponieważ metabolizm alkoholu u kobiet przebiega inaczej niż u mężczyźn. Są one bardziej narażone na uzależnienie. Chociażby z tego względu, że w wyniku gry hormonów u kobiet, po wypiciu alkoholu, jego stężenie we krwi jest czterdzieści procent większe niż u mężczyzn.

Dlaczego kobiety piją, skąd rosnąca ilość uzależnionych młodych kobiet, często matek?
- Jeżeli zastanawiamy się, jakie są przyczyny tego, że młode mamy piją alkohol, to można przypuszczać, że część z nich piła już przed ciążą i jest uzależniona. Gdy pojawia się dziecko, nie są już w stanie przestać pić. Alkohol jest na pierwszym miejscu, nic poza tym się nie liczy.
Drugą grupę mogą stanowić kobiety, które są nie przygotowane do bycia w roli matki. Być może miały nierealistyczny obraz macierzyństwa i w zderzeniu z rzeczywistością trudno im pełnić rolę matki albo brakuje im dobrych wzorców, jak zajmować się dzieckiem. Czują się bezradne, sfrustrowane, brakuje im wsparcia w otoczeniu, nie potrafią sobie poradzić z sytuacją odroczenia własnych potrzeb na rzecz dziecka i szukają sposobu na poradzenie sobie w nowej roli, pijąc alkohol, by zredukować napięcie, unieść rozczarowanie.

Komu łatwiej wyjść z nałogu?
- Nie ma tutaj jednoznacznej odpowiedzi. Można przypuszczać, że wytrwa w terapii ten, kto ma większą motywację do zmiany, kto być może więcej stracił przez nałóg i chce trzeźwego życia. Ważnym elementem jest również mądre wsparcie w otoczeniu i umiejętność korzystania z niego.

Jak wygląda terapia alkoholika? Jak długo trwa?
- Najpierw należy zgłosić się do ośrodka, by terapeuta i lekarz postawili diagnozę. Następnie terapeuta uzgadnia z pacjentem program terapii, która trwa ok. 2 lat. Jest to terapia zarówno indywidualna, jak i grupowa.

Dlaczego terapia czasami nie przynosi oczekiwanych rezultatów?
- Niestety terapia nie działa jak czarodziejska różdżka i nie zamienia osoby uzależnionej w nieuzależnioną. Trzeba chcieć autentycznej zmiany dla siebie. Często ta chęć zmiany pojawia się w dopiero obliczu jakiegoś dramatycznego wydarzenia, np. małżonek, który przez lata groził rozwodem, odchodzi, albo pojawia się poważna choroba, bądź dzieci trafiają do placówki opiekuńczej. Dopiero to staje się motorem do utrzymywania się w terapii, uczenia się życia na trzeźwo, rozwiązywania problemów, zamiast uciekania od nich w alkohol.
Ważne również jest wsparcie otoczenia, które nie chroni osoby uzależnionej przed konsekwencjami uzależnienia: nie udaje, że nie ma problemu, rozmawia z chorym, nie obraża się i nie awanturuje, nazywa sprawy po imieniu, wskazuje na fakty mówiące o uzależnieniu, nie wyręcza, nie usprawiedliwia nieobecności w pracy, nie chroni przed trudnościami. Nie tworzy iluzji, że wszystko jest w porządku.
Paradoksalnie, pomocą w tym przypadku jest powstrzymywanie się od pomocy: pozwolenie na spiętrzenie się sytuacji kryzysowych i pozostawienie alkoholika przed wyborem: pić dalej czy się leczyć.

Czy i jak przez alkoholizm jednego z członków rodziny cierpi jej reszta?
- Oczywiście, że tak. Nawet mówi się, że kiedy choruje jedna osoba w rodzinie, chorują również pozostali. Członkowie rodziny doświadczają poczucia odrzucenia i braku poczucia bezpieczeństwa, kiedy małżonek, rodzic stawia w swoim życiu na pierwszym miejscu nie rodzinę, ale alkohol. Życie rodziny koncentruje się wokół picia osoby uzależnionej. Rodzina może podejmować nieskuteczne próby kontrolowania picia. Doświadcza ogromnego cierpienia i napięcia psychicznego, niepokoju, lęków, w następstwie czego może częściej chorować na schorzenia psychosomatyczne. Dodatkowym ciężarem dla członków rodziny jest ogromne poczucie wstydu, które często utrudnia szukanie dla siebie pomocy.

Gdzie w Bydgoszczy można uzyskać pomoc?
- Pomoc dla osób uzależnionych oraz członków ich rodzin można otrzymać w Bydgoskim Ośrodku Rehabilitacji Terapii Uzależnień oraz Profilaktyki ul. Przodowników Pracy 12 oraz w filii ul. Porazińskiej 9 oraz w Poradni Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia na ul. Dworcowej

Dziękuję za rozmowę.
>> O pijanych matkach "opiekującymi się" dziećmi czytaj tutaj.