Czy armata z międzyrzeckiego zamku powróci do Zbąszynia?

Czy armata z międzyrzeckiego zamku powróci do Zbąszynia ?

Nieoczekiwany finał wyprawy do Miedzyrzecza
W październiku nieopodal piastowskiego zamku w Międzyrzeczu, odbyły się uroczystości odsłonięcia pomnika dowódcy Powstania Wielkopolskiego gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego. Nieoczekiwanym finałem wyprawy zbąszyńskich delegacji do Międzyrzecza, była informacja przekazana przez dyrektora międzyrzeckiego muzeum, że na dziedzińcu zamku stoi XVII wieczna armata ze zbąszyńskiego zamku.

Armatę najprawdopodobniej przywieźli stacjonujący szwedzcy żołnierze, łupiący teren powiatu międzyrzeckiego podczas potopu szwedzkiego. Zamek w Zbąszyniu zaczęto budować na zlecenie Abrahama ze Zbąszynia w XIV wieku, z kolei jego wnuk Abraham Ciświcki kontynuował pracę w oparciu o założenie obronne typu palazzo in fortezza.

Nowe założenie zajmowało powierzchnię ok 8 tys. m kwadratowych i miało plan prostokąta otoczonego wałami. Na narożach wałów znajdowały się cztery bastiony. Przed wieżą bramną usypano tzw. rawelin, tj. dzieło fortyfikacyjne na planie trójkąta wznoszone przed linią obronną twierdzy o narysie bastionowym, poligonalnym albo dla osłony kurtyn, wsparcia bastionów, osłony komunikacji pomiędzy poszczególnymi elementami fortyfikacji lub zamaskowania rozmieszczenia kojców. Fosę zasilono wodą z rzeki Obry, jedyny budynek mieszkalny znajdował się w środku warownego założenia.

Zamek został całkowicie rozebrany przez Niemców na początku XX wieku w okresie zaborów.
Historia zbąszyńskiego zamku była nierozerwalnie związana z losami Polski. Ceniony w XX wieku historyk Paweł Jasienica, w książce pt. „Polska Piastów” niejednokrotnie opisywał dzieje Zbąszynia i znajdującego się w nim Zamku. Przykładowo po bitwie pod Legnicą która rozegrała się 9 kwietnia 1241 w czasie I najazdu mongolskiego na Polskę “Ślązacy przez pewien czas trzymali Santok, Międzyrzecz, Zbąszyń i Kalisz ....”.

We wspomnianej książce znajdziemy również zabawnie brzmiący epizod dotyczący zdolności obronnych twierdzy: „W roku 1251 zdarzyła się niebywała historia. Luźny oddział niemiecki dowiedział się od pastucha, że grodu w Zbąszyniu strzeże w tej chwili załoga składająca się z trzech chłopów, i naturalnie zajął twierdzę” . Z czasem znaczenie obronne twierdzy stopniowo malało, aż do czasu jej całkowitego zniszczenia.

Obecnie pozostała jedynie zabytkowa wieża bramna. Jak zapewnia zbąszyński magistrat w 2019 r. zostanie poddana pracom remontowym i konserwatorskim. niedawno mieliśmy okazję uczestniczyć w otwarciu wyremontowanego zwodzonego mostu znajdującego się przy wieży.

Jesteśmy zobowiązani do dbałości o dziedzictwo historyczne kulturowe gminy Zbąszyń. Odnalezienie zbąszyńskiej armaty stało się impulsem do kolejnej ciekawej inicjatywy Stowarzyszenia Patriotyczny Zbąszyń. Jak informuje nas jego prezes Adam Olech, na początku 2019 r. członkowie stowarzyszenia rozpoczną akcję wyszukiwania pamiątek związanych ze zbąszyńskim zamkiem, w celu przekazania ich na potrzeby wystawiennicze zbąszyńskiego muzeum

.